Suriye'de 2011 yılında başlayan iç savaşta muhalifler, geçtiğimiz ay tarihi anlara imza attı.
Uzun süredir durulan çatışmaların ardından 27 Kasım'da başlayan yürüyüşte muhalif güçler, Şam'ı ele geçirdi ve Esad yönetimi düştü.
Suriye'de 61 yıllık Baas rejiminin devrilmesi, ülkedeki iç savaşın başlamasının ardından alıkonulanların tutulduğu, sistematik insan hakları ihlalleriyle işkencelere maruz kaldığı cezaevlerini gündeme getirdi.
Suriye'nin devrik diktatörü Beşar Esad Moskova’ya sığınırken dünya gün ışığı almayan, hatta beton altına tutulan mahkûmların kurtarıldığı Sednaya Hapishanesi’ni konuşuyor. Bu nasıl bir hapishane, mahkûmlar kimler ve neler yaşadılar?
Bunlardan biri de çöken rejimin Savunma Bakanlığına bağlı Sednaya Hapishanesi.
Hapishanenin yerleşkesinde "beyaz bina" ve "kırmızı bina" olarak adlandırılan 2 farklı gözaltı tesisi bulunuyor.
Cezaevine "et dolabı" olarak anılan beyaz kamyonlarla götürülen tutsaklar, yerleşkeye varır varmaz hapishane yetkililerinin fiziksel şiddetine maruz kalıyordu.
Uluslararası Af Örgütünün raporuna göre, "kırmızı bina"da tutulanların çoğunluğunu 2011'den bu yana alıkonulan siviller oluştururken, "beyaz bina"da rejime "sadakatsizlik ettiği" gerekçesiyle alıkonulan subay ve askerler yer alıyordu.
Tutsaklar, genellikle Şam'ın Mezze bölgesinde bulunan askeri mahkemelerden birinde adaletsiz yargılamalarla karşı karşıya kalmalarının ardından bu binalara transfer ediliyordu.
Eski cezaevi yetkilileri ve tutsakların demeçlerinde de 2011'den bu yana kırmızı binada tutulan kişilerin çoğunluğunu, Suriye rejiminin kendilerine muhalif gördüğü toplumun her kesiminden sivillerin oluşturduğu belirtiliyor.
TUTSAKLAR İNFAZ ODASINDA ÖLDÜRÜLÜYORDU
Tutsakların gecenin bir yarısı gözleri bağlanarak beyaz binanın güneydoğu köşesinde bulunan "infaz odası"na götürüldüğü, ölüm cezasına çarptırıldıkları bilgisinin de kendilerine infazdan sadece birkaç dakika önce iletildiği yer alan raporda, "infaz odası"nda 2011 ile 2015 yılları arasında her hafta, bazen de iki haftada bir yaklaşık 50 kişinin asıldığı, cesetlerin Şam yakınlarındaki toplu mezarlara gömüldüğü kaydediliyor.
İNFAZ ODASI GÖRÜNTÜLENDİ
AA Genel Müdür Yardımcısı ve Genel Yayın Yönetmeni Yusuf Özhan ve ekibi, hapishaneden sızan bilgiler üzerinden oluşturulmuş ve uluslararası insan hakları örgütlerinin raporlarında yer alan krokilerden hareketle, Sednaya Hapishanesi'nde ve "beyaz bina"da 4 saate varan incelemenin ardından infaz odası olarak tarif edilen odayı tespit etti.
Hapishane yerleşkesindeki beyaz binanın güneydoğusunda dış avluya bakan yanmış kapıdan girip üç dört basamaklı merdivenden aşağıya doğru inen ekip, sağa döndüğünde odada krokilerde yer alan 3 hücrenin kaldırıldığını, bu alanın bir çeşit koğuşa dönüştürüldüğünü ve koğuşun içi ile ranzaların yanmış olduğunu gördü.
MAHKUMLAR ASILARAK İDAM EDİLDİ
AA ekibi buranın, uluslararası raporlardaki krokilerde mahkumların bir platforma çıkarılıp asılarak idam edildiği infaz odası olduğunun açık emareleriyle karşılaştı.
Odada infazların yapıldığı kısımda iki ayrı platformun ve bu platformlara çıkan merdivenlerin tam da krokilerde tasvir edildiği gibi yerinde durduğu görülüyor.
Üç basamaklı merdivenle çıkılan, birkaç kişinin sığabileceği yüksek platformların, infazlar için kullanıldığı uluslararası raporlara yansımıştı.
Bu platformlarda, infaz memurlarının, tavandan asılan tutsakların daha hızlı ölmeleri için vücutlarına asıldığı ve böylece bu kişilerin boyunlarını kırarak öldürdükleri ifade ediliyordu.
"REJİMİN İNSANLARI TOPLU ŞEKİLDE İDAM ETTİĞİ BİLİNİYOR"
AA Genel Yayın Yönetmeni Özhan, "Sednaya Hapishanesi bilindiği gibi Esed rejiminin insanlığa karşı işlediği suçların en ağır şekilde yaşandığı yerlerden biri. Burada rejimin son 14 yıllık süre içerisinde 10 binlerce insanı kaybettiği, insanları toplu şekilde idam ettiği biliniyor." ifadesini kullandı.
KAYIT ALTINA ALINACAK
AA'nın rejimin devrildiği günden bu yana Sednaya Hapishanesi'ndeki vahşeti kayıt altına alarak kamuoyunu bilgilendirmek ve yaşananlar konusunda farkındalık yaratmak amacıyla çalıştığına işaret eden Özhan, süreç boyunca burada tutulmuş veya yakınlarını burada kaybetmiş kişilerle de görüşüldüğünü belirtti.
Yusuf Özhan, sözlerine şöyle devam etti:
Siyasi tutukluların ve mahkumların burada büyük bir zulüm ve akıl almaz işkencelere tabi tutulduğunu hala gözler önüne seren belli detaylar mevcut. Anadolu Ajansı olarak özellikle Sednaya Hapishanesi'nde yaşanan zulümlerin dokümante edilmesi için özel bir çalışmaya start vermiş bulunuyoruz.
Sednaya Hapishanesi'ndeki vahşetin izlerini sürmek maksadıyla birçok farklı uluslararası kuruluşla çalışmalar yürütüldüğünü aktaran Özhan, AA'nın, tıpkı İsrail'in Gazze'deki savaş suçlarını belgeleyen Kanıt ve Tanık kitapları gibi Sednaya'da yaşananların da kayıt altına alınacağı bir çalışma yapacağını söyledi.
