Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, 16.4 milyon emekliden yüzde 70’nin 12 bin 500 TL ile 24 bin TL arasında aylık aldığını unutarak televizyon ekranlarından gururla” 60-70-80 bin TL aylık alanlar var” diyerek toplumun aklı ile dalga geçiyor. Yüksek aylık alanların sayısı ne kadar onu açıklamıyor.
SSK’lı bir emeklinin 60-70-80 bin TL dolayında yaşlılık aylığı alabilmesi için tüm çalışma yaşamı süresince prime esas kazancının tavan veya tavana yakın tutardan yatırılması gerekiyor. Prime esas kazanç tavanı brüt asgari ücretin 7.5 katı olarak uygulanıyor. Tavan prim tutarı halen 150 bin 19 TL. Asgari ücretin artmasına koşut prime esas kazanç tavanı da o oranda yükseliyor.
SGK’nın 2023 yılı istatistiklerine göre geçen yılın ikinci yarısında uygulanan 106 bin 609 TL tutarındaki tavandan prim yatırılan çalışan sayısı 347 bin 191. Bunların 326 bin 998’i özel sektör, 20 bin 193’ü kamu çalışanından oluşuyor. Tavandan prim yatıranlar toplam 4/A’lı çalışanların yüzde 2.12’sine eşit.
Prime esas kazancı asgari ücretin 4.7 katından fazla, 7.5 katından az olanların sayısı ise 349 bin düzeyinde bulunuyor. Bu kişiler de toplam 4/Al’lı çalışanların yüzde 2.12’sini oluşturuyor. SSK kapsamında yaşlılık aylığı alanların 8.4 milyon kişi olduğu dikkate alınırsa 60-70-80 bin TL gibi yüksek aylık alanların sayısı en çok 167 bin kişi.
Bağ-Kur (4/B) kapsamında çalışan 3 milyon 100 bin 800 kişiden 3 milyon 89 bin 600’ü asgari ücret üzerinden prim ödüyor. Asgari ücretin 7.5 katı tutarı üzerinden kazanç primi ödeyen BAĞ-KUR’lu sayısı sadece 423 kişi. Hali ile Bağ-KUR’lular arasında 80 bin TL yaşlılık aylığı alanların sayısı yok denecek kadar az.
En düşük emekli aylığı temmuzda Hazine desteği ile 10 bin TL’den 12 bin 500 TL’ye yükseltildi. Kök aylıklara bu artış yansımadı. Ocak’ta yapılacak zammın yetersizliği karşısında Hazine desteği yine sürecek. 12 bin 500 TL aylık alanların sayısının 3 milyon 703 bin 788 olduğu açıklandı.
Ortalama emekli aylığının 15 bin 250 TL olduğu, açlık sınırının hayli gerisinde kaldığı acı gerçek karşısında televizyon ekranlarında göğsünü gere gere , “60-70-80 bin TL aylık alan emekli var” demek garibanlar ordusu ile dalga geçmekten başka bir şey değil.
Söyler misiniz sayın bakan, “Asgari ücretle çalışan hangi emekçi, ortalama 25-35 bin TL arasında maaş alan hangi memur, asgari ücretin 7.5 katı kadar prim ödeyebilir de emekli olduğunda açıkladığınız aylıkları alabilir?” O sizin duyurduğunuz yüksek aylıkları, bol sıfırlı ücretle çalışan holdinglerin CEO’su ve yönetim kurulu üyeleri ile kamuda üst düzey bürokratlar emekli olduğunda alabilir. Gerisi boş laf.
Bunları söyleyeceğinize, keşke aldıkları aylıkları yetmeyen, yardım için çocuklarının ve torunlarının gözünün içine bakan, günlerini parkta geçiren, kitabı ve gazeteyi, sinemayı, tiyatroyu unutan, tatil yörelerini televizyondan izleyebilen emekliye insanca yaşanabilir bir gelir için çaba harcasanız. Yıllardır bekledikleri intibak yasası çıkarılmadı, en düşük aylık asgari ücret düzeyine yükseltilmedi, Her yıl asgari ücret düzeyinde dört ikramiye ödenmiyor, çalışırken prim ödedikleri halde sağlık hizmetinden hatırı sayılır kesinti yapılıyor.
Öncelikle bu sorunları çözün ki , ardından “Ayda 60-70-80 bin TL aylık alan emekli var” diye övünün. Yoksa hiç inandırıcı olamazsınız. Emekli açlıkla boğuşuyor, semt pazarlarında dökülen meyve ve sebzeyi seçip evine götürüyor.