Emekli bayram ikramiyesini sabırsızlıkla beklerken, yeni tutarın ne kadar olacağı gizemini koruyor.
Şeker Bayramı’na sayılı günler kala sosyal medyada ve basılı gazetelerde yer alan çeşitli zam oranlarından geçilmiyor. Birbirinden farklı tutarlar ortalığa misket gibi saçılıyor. Tabii 16 milyonu aşkın kitle söz konusu olunca bayram ikramiyelerine ilişkin haberler fazla ilgi görüyor.
Geçtiğimiz yıl yüzde 50 artışla 3 bin TL’ye yükseltilen ikramiyeler hem Şeker hem de Kurban Bayramı’nda ödeniyor. Geçen yıl milyonlarca dar gelirlinin eline toplamda 6 bin TL tutarında para geçmişti. Ancak bu tutarın bayram gereksinimlerini karşılayamadığı gibi çocuklara ve torunlara şişkin cep harçlığı verememişti aile büyükleri.
İkramiyeye yapılacak zam oranlarına ilişkin çeşitli seçenekler gündeme taşınıyor. Bunlardan ilki ocakta aylıklara yapılan yüzde 15 oranında zam. Eğer gerçekleşirse yeni bayram ikramiyeleri yüzde 15 artışla 3.450 TL olur, belki yuvarlama ile 3.500 TL olarak saptanır. Her iki bayramda toplam 7.00 TL ödenir. Eğer bu yönde belirlenirse emekli, dul ve yetim ocak ayının ardından ikinci kez büyük hayal kırıklığı yaşar. Bu para göreceli katkı sağlamaz onlara.
İkinci seçenek ikramiyeye 2024 yılında gerçekleşen enflasyon oranında, yani yüzde 44-45 düzeyinde artış yansıtılması . Böyle bir zam karşısında ikramiye yuvarlanarak 4.500 TL olarak saptanır. İki bayramda toplam 9 bin TL ödenir. Bir diğer seçenek ise geçen yıl olduğu gibi yüzde 50 artış yapılması. Bu seçenek gerçekleşirse ikramiye 4.500 TL’ye yükselir. İki bayramda gariban kitleye toplam yine 9 bin TL verilir.
İkinci ve üçüncü seçeneğin düşük olasılık olduğu ileri sürülürken, siyasi iradenin yeni tutarı 3.500 ile 4 bin TL arasında saptayacağı görüşü egemen. Hatta 4 bin TL’yi kuvvetle dillendirenler çoğunlukta. En az 5 bin TL olursa bir ölçüde soluk aldırır milyonlarca dar gelirliye. 3.500 ile 4 bin TL emeklinin beklentilerini karşılamaz. İkramiyelerin yürürlükteki net asgari ücret kadar, yani 22 bin 104 TL olmasını şiddetle talep ediyor dev emekli ordusu.
Bayram ikramiyeleri ilk kez 2018 yılında 1.603 TL’lik net asgari ücretin yüzde 62’si kadar, 1.000 TL tutarında ödendi. Bu uygulama temel alındığında bu yıl ikramiyenin net asgari ücretin, 22 bin 104 TL’nin yüzde 62’sine denk gelen 13 bin 850 TL düzeyinde belirlenmesi gerekir. Lakin siyasi iradenin, özellikle Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in kabul etmesi olanaksız. Onların kafasından geçen para en çok 4.000 TL.
Bayram ikramiyesinin asıl amacı düşük aylıkların bir ölçüde telafi edilmesidir. Ne var ki 2018 yılından bu yana çok düşük saptanarak bu amaca ulaşılamadı. 14 bin 469 TL’lik en düşük aylığa layık görülen emeklinin yüzü ikramiyelerden de hiç gülmedi. Tasarruf hep emekli, işçi, memur, çiftçi ve esnaftan mı yapılır? Milli gelirden aldığı pay her geçen yıl artan varlıklı kesim de elini taşın altına sokmalı ki ekonomi düzelsin, baş belası enflasyon gerilesin. Sürekli dar ve sabit gelirliden tasarruf yapılması sosyal adaletsizliği artırıyor.
