Asgari ücrete tek zam yeter mi?
Asgari ücrete tek zam yeter mi?
Şükrü KARAMAN
Milyonlarca emekçi aralık başında toplanacak Asgari Ücret
Tespit Komisyonu’ndan çıkacak karara kilitlendi.
Temel tüketim maddelerindeki zam sağanağı karşısında iyiden iyiye
bunalan 10 milyona yakın emekçi için bir anlamda can simidi olacak yeni
asgari ücret. Emekli ve memur da maaş ve aylıklara yansıtılacak artış
için yılbaşını iple çekiyor.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan’ın asgari ücrete 2024
yıl için sadece tek zam yapılabileceği açıklaması tartışmaları
beraberinde getirdi.
Satın alma gücündeki erimeden ötürü asgari ücrete uzun yılların
ardından 2022 ve 2023’te 6'şar aylık dilimler halinde iki kez zam
yapıldı. Ancak bu da yeterli olmadı. Zira dizginlenemeyen hayat
pahalılığı artışı kısa sürede eritti. Böyle sürerse asgari ücrete 2024
yılının ikinci yarısında, temmuzda da ikinci zammın yansıtılması
kaçınılmaz olur. Eğer enflasyon tek haneye inerse ancak yılda bir kez
zam söz konusu olabilir.
Ücret ve maaş zammında esas alınan TÜİK zammı bir türlü çarşı pazar
fiyatları ile örtüşmüyor. Dar gelirlinin bir cebine 10 lira girerse, diğer
cebinden 20 lira çıkıyor. Aldığı zamlı maaş iki, üç ay içinde pula dönüyor,
belini doğrultamıyor. TÜİK enflasyon verisi alış veriş fiyatları ile örtüşse
bu denli yoksullaşmayacak milyonlarca sabit gelirli. Bu tabloda emekçiye,
emekliye hedef enflasyon ve yılda bir kez zam vermek onları açlığa
mahkum etmektir.
Türk-İş’in 30 Kasım 2 Aralık’ta yapılacak 24. Olağan Genel Kurulu’nun
hemen ardından toplanması beklenen Asgari Ücret Tespit
Komisyonu’nda zam tartışmaları gerçekleşen ve öngörülen enflasyon
üzerinde yoğunlaşacak.
Patronlar ve hükümet 2024 yılında hesaplanan yüzde 35 enflasyon
üzerinden tüm ücretlere zam yapılmasından yana. İşçi kesiminin buna
onay vermesi beklenemez. Bu yıl için enflasyonun yüzde 65 olması
resmi yetkililer tarafından öngörülüyor. Bakalım hangisi esas alınacak
5 işçi, 5 işveren ve 5 hükümet temsilcisinden oluşan komisyon üç veya
dört toplantının ardından 1 Ocak 2024’ten geçerli olacak yeni ücretin
saptayıp kamuoyuna duyurulması kuvvetle muhtemel.
Masada işçi tarafını temsil eden Türk-İş heyetinde bir sendikacının
yanı sıra sendikalı olmayan garson, akaryakıt pompacısı, berber ve
kasap gibi farklı mesleklerden asgari ücretle çalışan dört emekçi yer
alacak. Böylece komisyon asgari ücretli emekçinin yaşadığı ekonomik
sorunları birinci ağızdan dinleme olanağı bulacak. Patron ve hükümet
temsilcileri asgari ücretlinin ne denli maddi yetersizlikle
boğuştuğunu daha iyi kavrayacaktır.
Tabii son sözü hükümet söyleyecek. Beklentiler net 11 bin 402 TL
olan mevcut ücretin refah payı ile birlikte yüzde 40-50 arasında
artırılacağı yönünde. Gerçekleşirse net asgari ücret 16-18 bin TL
aralığında saptanır. İşçi zamlı ücretini 1 Şubat 2024’te alacak.
Özel sektörde yaygın olan asgari ücretin yüksek saptanması SGK’nın
prim gelirlerini artıracağından hükümetin işçilerle birlikte oyçokluğu
ile tespit etmesi olasılıklar dahilinde. Patronlara kayıtlı her bir
işçi için ödenen 500 TL’lik desteğin de artırılması bekleniyor.
